Hieronder vindt u een toelichting op het programma. Wilt u liever direct een programma bestellen dan kunt u terecht in onze webwinkel.
Herman Wieberdink & Heleen Kuster
Het leren begrijpen van teksten is een fundamentele stap in de ontwikkeling van de leesvaardigheid van leerlingen. Met de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen kan de leesvaardigheid van leerlingen in kaart worden gebracht. De toetsen laten zien wat het niveau en de ontwikkeling van het begrijpend lezen van de leerlingen in de groep is. De toetsresultaten bieden de leerkracht een handreiking om gericht de begrijpend leesontwikkeling van individuele leerlingen bij te sturen.
De Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen zijn hier te bestellen.
| Kenmerken |
|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Voordelen |
|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
Met behulp van de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen kan nauwgezet in kaart worden gebracht over welke kennis en vaardigheden een leerling beschikt. Op basis van deze informatie kan een gericht interventieplan worden opgezet en uitgevoerd. De toetsen richten zich op de leesontwikkeling van de leerlingen van groep vijf tot en met acht van het primair onderwijs. Gedurende deze periode kan de leerkracht met behulp van de toetsen de ontwikkeling van leerlingen in begrijpend lezen volgen en daarbij verkrijgt hij de benodigde diagnostische informatie om een gericht interventieplan te maken voor de groep of voor individuele leerlingen. De Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen kunnen de spil zijn bij optimaliseren van het onderwijs in begrijpend lezen binnen de school.
DE TOETSBOEKJES
Naast een losse leeskaart met daarop de tekst waarover de vragen gesteld zullen worden, beschikken de leerlingen over een toetsboekje met opgaven. Hierin kunnen de leerlingen de antwoorden op de vragen noteren.
De leerkracht beschikt over een eigen antwoordenboekje. In sommige gevallen worden er aanwijzingen gegeven voor beoordeling en scoring van een antwoord.
Twee maal per leerjaar wordt de ontwikkeling van het begrijpend lezen getoetst: halverwege (M-toetsen) en aan het einde (E-toeten) van elk schooljaar. Voor groep acht is er één toetsmoment, halverwege het leerjaar, met als doel informatie te verkrijgen om, met het oog op de overgang naar het voortgezet onderwijs, de lessen in begrijpend lezen het laatste half jaar zo effectief mogelijk te laten verlopen.
De zeven toetsen van de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen hebben een vergelijkbare toetsinhoud. De toetsen volgen de didactische ontwikkeling van begrijpend lezen in het primair onderwijs en klimmen over de leerjaren heen op in moeilijkheidsgraad. Zowel de deelvaardigheden als de grammaticale kenmerken van de leestekst nemen in complexiteit toe.
De vraagwijze van een toets heeft invloed op het leesgedrag. Daarom wordt in de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen veelal gebruik gemaakt van open vragen om de leerlingen aan te zetten tot het gebruik van hogere orde processen, die geacht worden essentieel te zijn voor het leren begrijpen van met name complexe teksten. De inhoud van de toetsen heeft betrekking op kennis, vaardigheden en processen, waarvan verondersteld wordt dat deze succes in begrijpend lezen verklaren.
Zie de Downloads voor de didactische ontwikkelingslijn.
De zeven afzonderlijke toetsen bestaan uit een leeskaart, een opgavenboekje en voor de leerkrachten een antwoordenboekje met daarin opgenomen het vaardigheidsprofiel. Dit laatste geeft een overzicht waarop in een oogopslag te zien is welke vaardigheden de leerling in (on)voldoende mate beheerst. Het vaardigheidsprofiel verschaft daarmee een basis voor analyse van het lezen van de leerling, geeft richting en inhoud aan de interventie op individueel niveau en zorgt zo voor het benodigde maatwerk. De vaardigheidsprofielen van alle leerlingen van een groep of klas tesamen kunnen de basis vormen voor gerichte groepsplannen of een specifieke klassikale aanpak.
Wanneer uit het vaardigheidsprofiel blijkt dat een leerling één of meerdere deelvaardigheden onvoldoende beheerst, kan een analyse worden gemaakt van de fout gemaakte opgaven. Ter ondersteuning van deze analyse heeft het antwoordenboekje van de leerkracht een uitgebreid overzichtsblad met alle toetsvragen en hun specifieke moeilijkheden. Dit geeft de leerkracht niet alleen informatie over het begrijpend leesniveau van een leerling, maar ook advies over de precieze probleempunten en mogelijke oplossingen.
De Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen zijn bedoeld als diagnostisch hulpmiddel voor leerkrachten. Het doel is informatie verkrijgen die gebruikt kan worden om inhoud en richting te geven aan interventies in de klas om de ontwikkeling van leerlingen in begrijpend lezen te optimaliseren. Dit houdt onder meer in dat er geen normtabellen nodig zijn om de positie van leerlingen ten opzichte van elkaar te bepalen. Bij de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen draait het om het verkrijgen van kennis en inzicht in het begrijpend lezen van individuele leerlingen.
Over de auteurs
De auteurs zijn beiden jarenlang actief in het onderwijs. Herman Wieberdink werkte meer dan 30 jaar als GZ-psycholoog bij een onderwijsadviesorganisatie en Heleen Kuster heeft een jarenlange ervaring als leerkracht in het primair onderwijs en als adviseur bij een schoolbegeleidingsdienst. Nu werken de auteurs samen met basisscholen aan opbrengstverbetering van onderwijs in schriftelijke taal. Naast de Diagnostische Toetsen Begrijpend Lezen van Grammatikos zijn beide ook auteurs van andere leesprogramma’s. Beiden auteurs ontwikkelden remediërende materialen voor onder andere schoolbegeleidingsdienst en uitgeverij De Zuid-Vallei.
Naar het artikel van de auteurs verschenen in Orthopedagogiek: Onderzoek en Praktijk.
Bekijk hier de flyer voor de Diagnostische Toetsen Begrijpend lezen.